6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu uyarınca kabul edilen borç kaynaklarından birisi de haksız fiilden doğan borçlardır. Bu bağlamda haksız fiil nedeniyle uğranılan zarar ve bunun tazmin edilmesi için belirlenen hükümler gerek kusura dayanan sorumluluk gerek kusursuz sorumluluk hâlleri için uygulama alanı bulacaktır. TBK md. 50 uyarınca zarar gören, zararını ve zarar verenin kusurunu ispat yükü […]
I. Genel Olarak Haksız fiil, kişinin başkalarına zarar verici nitelikteki hukuka aykırı davranışları olarak tanımlanmaktadır[1]. Borçlar hukukunda haksız fiil sorumluluğunda kural kusur sorumluluğudur[2]. Nitekim 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 49. maddesinde kusur, haksız fiil sorumluluğunun koşullarından biri olarak sayılmıştır. Ancak bazı hâllerde kanun koyucu, sosyal düşünceler veya hakkaniyet gibi hususları gözeterek doğan zarardan kusuru olmasa […]
Manevi tazminatın hukuki niteliği ve amacı öğretide tartışmalı olup, bu konuda tatmin, ceza, telafi ile önleme ve caydırma olmak üzere dört ayrı görüş bulunmaktadır[1]. I. Tatmin Görüşü Öğretide hâkim olan bu görüşe göre, manevi tazminat, zarar görenin manevi cephesindeki eksiklikleri tatmin edebilecek; acı ve üzüntülerini dindirebilecek veya hiç olmazsa hafifletip azaltabilecek niteliktedir. “Bu görüşe göre […]
Manevi tazminat, her ne kadar genellikle kişinin şahıs varlığına verilen zarar üzerine doğuyorsa da, mal varlıklarına saldırı halinde de ortaya çıkan manevi zararın tazmini söz konusu olabilir. Zira manevi tazminata neden olan manevi zarar, kişinin manevi cephesinde duyduğu acı, elem ve ızdıraptır. Örnek vermek gerekirse, kişi için anı değeri çok yüksek ve kendisi için çok […]
Bir haksız fiil nedeniyle manevi tazminata hükmolunabilmesi için öncelikle haksız fiilin tüm unsurlarının bir arada bulunuyor olması gerekir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, haksız fiilde bulunması gereken zarar unsurunun, manevi zarar biçiminde ortaya çıkmasıdır. Haksız fiil nedeniyle ortaya çıkan manevi zarar genellikle kişisel varlıklara saldırı durumunda meydana gelmektedir. Ancak manevi zararın mal varlıklarına saldırı durumunda […]
Manevi zararla ilgili olarak objektif ve subjektif olmak üzere iki farklı görüş bulunmaktadır. Bu iki görüş kısaca açıklandıktan sonra konuya ilişkin genel bir değerlendirme yapılacaktır. I. Objektif Görüş Haksız bir fiil sonucunda zarar görenin şahıs varlığında objektif bir biçimde meydana gelen eksilmeyi manevi zarar olarak nitelendiren görüştür[1]. Bu görüşe göre, kişilik haklarını oluşturan ve hukukun […]
Maddi zarar, mal varlığına ve/veya şahıs varlığına yönelmiş haksız fiil sonucu kişinin mal varlığında meydana gelen eksilmeyi ifade eder. Maddi zarar, elle tutulabilir, gözle görülebilirdir, bir diğer ifadeyle maddi zararın ispatı mümkündür. Bu nedenle ispat ve takdir de somut verilere dayanır[1]. Manevi zarar ise, genellikle şahıs varlığına yönelmiş haksız fiil sonucu kişinin manevi cephesinde meydana […]
Manevi kelimesi, “görülmeyen, duyularla sezilebilen, ruhani, tinsel, maddi karşıtı” anlamını taşımaktadır[1]. Zarar kelimesi, “bir şeyin, bir olayın yol açtığı çıkar kaybı veya olumsuz, kötü sonuç, dokunca, ziyan, mazarrat” anlamına gelmektedir[2]. Son olarak, tazminat kelimesi ise “zarar karşılığı ödenen para, ödence” anlamını içermektedir[3]. Özetle ifade etmek gerekirse, manevi zararın tazmininin; bir şeyin, olayın yol açtığı; görülmeyen, […]
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 64. maddesinde, kendisi veya başkasını zarar veya zarar tehlikesinden kurtarmak isteyen kişinin, üçüncü kişinin mal varlığına verdiği zararla ilgili bir hukuka uygunluk sebebi düzenlenmiştir. Bahsi geçen maddede yer alan düzenleme, esas itibarıyla mal varlığına ilişkindir. Ancak bu hukuka uygunluk sebebinin, şahıs varlıklarına yönelik saldırılar yönünden de geçerli olabileceği kabul edilmektedir[1]. […]
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 63. maddesinin 2. fıkrası, haklı savunmayı hukuka uygunluk sebeplerinden biri olarak düzenlemektedir. İlgili hüküm, bir kişinin gerek kendisinin gerek başkasının şahıs veya mal varlığına karşı yapılan haksız saldırıları defetmek amacıyla, saldıranın şahsına veya mallarına verdiği zarardan sorumlu tutulamayacağını düzenlemektedir. Haklı savunmaya başvuran kişinin, hukuken himaye gören şahsi veya mal varlığı […]
