Mahkemece davacı pay sahiplerinin çıkarılmasına karar verildiğinde, bunun kaçınılmaz sonucu olarak davacılara paylarının karar tarihine en yakın tarihteki gerçek değerinin ödenmesi gerekir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu md. 531 gerekçesinde, “Davacıya paranın kimin tarafından ve nasıl ödeneceği … yargı kararlarına ve öğretideki görüşlere göre belirlenecektir” denilmektedir. Davanın anonim şirketin haklı sebeple feshi davası olduğu ve husumetin davalı şirket tüzel kişiliğine yöneltilmesi gerektiği dikkate alındığında, payların piyasa değerinin şirket tarafından ödenmesi gerekir. Zira, davada taraf olmayan bir kişiye karşı hüküm oluşturulamayacağı ve anonim şirketlerde bulunan “tek borç ilkesi[1]” birlikte değerlendirildiğinde, davacı pay sahiplerinin paylarının dava dışı pay sahipleri tarafından iktisap edilmesi kararı verilmesi mümkün değildir[2]. Bununla birlikte, ödemenin nasıl yapılacağı şirketin kendi takdirinde olup mahkeme buna ilişkin bir hüküm tesis edemez[3].
Mahkeme, şirket tarafından ödenmesi gereken miktarı, karar tarihine en yakın tarih olacak şekilde bilirkişilerden hesaplattırarak tayin etmelidir. Bununla birlikte, kanımızca, çoğunluk tarafından karar tarihine kadar şirketin içinin boşaltılması hâlinde, mahkemenin bu durumu ayrıca nazara alması gerekir. Ayrıca böyle bir ihtimalin ciddi görülmesi üzerine, talep hâlinde, ihtiyati tedbirlere de hükmolunmalıdır(6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu md. 389 vd.).
Osman Can BAŞDEMİR
[1] Anonim şirkette pay sahibinin tek borcu taahhüt ettiği pay bedellerinin ifasıdır(Poroy, R. / Tekinalp, Ü. / Çamoğlu, E.: Ortaklıklar Hukuku II, Yeniden Yazılmış 13. Bası, İstanbul 2017, s. 348).
[2] Aynı yönde bkz. Tekinalp, Ü.: “Anonim Ortaklığın Haklı Sebeplerle Alternatif Çözümlü Fesih Davasının Bazı Usulî Sorunları”, Ersin Çamoğlu’na Armağan, İstanbul 2013, s. 218; Hanağası, E.: “Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi Davasının Medenî Usûl Hukuku Perspektifinden Değerlendirilmesi”, Batider, C. XXXII, S. 1, s. 256.
[3] Ayrıntılı bilgi için bkz. Oruç, M.: ”6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Ortaklıktan Haklı Sebeple Fesih İstemine Bağlı Çıkarılma”, Batider, C. XXVII, S. 1, s. 226 vd. Payların gerçek değerlerinin nasıl ödenmesi gerektiğine mahkemece karar verilmesi yönünde bkz. Çelik, A.: Anonim Şirketlerde Ortaklıktan Çıkarılma, Güncellenmiş 4. Baskı, Ankara 2016, s. 315-316.