Terditli dava, davacının aynı davalıya karşı aralarında hukukî ya da ekonomik bağlantı bulunan birden fazla talebini, bu talepler arasında aslilik-ferilik ilişkisi kurarak aynı dava dilekçesinde ileri sürmesi sonucunda ortaya çıkar(6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu md. 111/1). Bununla birlikte mahkeme, davacının asli talebini reddetmedikçe, diğer talebini değerlendiremez(HMK md. 111/2). O hâlde, terditli davada, davacının taleplerini bir sıraya sokması ve önceki talebinden sonuç alamazsa mahkemeden diğer talebini istemesi söz konusudur[1]. Bunu asıl talebin reddedilmesi ihtimalini düşünerek yapar[2]. Haklı sebeplerle fesih başlığı altında düzenlenen 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu md. 531’de ise “Haklı sebeplerin varlığında … payların sahipleri … şirketin feshine karar verilmesini isteyebilirler. Mahkeme, fesih yerine, … duruma uygun düşen ve kabul edilebilir diğer bir çözüme karar verebilir” denilmektedir. Davacı pay sahiplerinin mahkemeden şirketin feshine karar verilmesini isteyebilecekleri ve bu davanın anonim şirketin haklı sebeple fesih davası olduğu gözetildiğinde, bu davada, davacılar yalnızca şirketin feshini talep edebilir. Mahkeme ise “fesih yerine”, alternatif çözümlere hükmedebilir. Dolayısıyla, bu davanın terditli dava olmadığı sonucuna varılmalıdır.
Fesih davasında, davacı, dava dilekçesinin neticesinde her ne kadar anonim şirketin feshini talep etmek zorunda ise de, kanımızca, dilekçenin içeriğinde kendisinin de bir parçası olduğu şirket için alternatif çözümler üreterek bunlara değinebilir. Şüphesiz, mahkeme, davacının dilekçesinde önerdiği alternatif çözümlerle de, fesih talebiyle de bağlı değildir. Ancak en azından mahkemede bir kanaat uyandırmak açısından bu yöntem benimsenebilir. Yargıtay 11. HD’nin, 10.06.2015 tarih ve 2015/2387 E. 2015/8048 K. sayılı kararında, öncelikle şirketin feshi, bu mümkün değilse davacı sıfatıyla kendilerinin ya da hâkim ortak olan davalının şirketten çıkarılmaları terditli istemiyle açılan davada, bu davanın terditli açılıp açılamayacağı karşısında suskun kalarak bu davanın terditli açılabileceğini zımnen kabul ettiği söylenebilir[3].
Osman Can BAŞDEMİR
[1] Kuru, B.: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 2. Baskı, Ankara 2018, s. 145.
[2] Arslan, R. / Yılmaz, E. / Taşpınar Ayvaz, S. / Hanağası, E.: Medenî Usul Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2018, s. 305.
[3] Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin Türk Ticaret Kanununa İlişkin Kararları 2015-2016, İstanbul 2018, s. 363. Ayrıca limited şirketin haklı sebeple feshine ilişkin bir davada, Yargıtayın davanın terditli açılabileceğini kabul ettiği yolunda bkz. Yargıtay 11. HD’nin 05.05.2014 tarih ve 2014/1377 E. 2014/8486 K. sayılı kararı, https://karararama.yargitay.gov.tr (E.T.: 21.05.2019).