Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizinde Münhasır Yetki ve Aşkın (Aşırı) Yetki Şartının İncelenmesi

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun md. 54’te düzenlenen tenfiz (ve tanıma) şartları açısından önem arz eden bir husus, bu şartların Türk mahkemelerince resen veya itiraz üzerine incelenmesine ilişkindir. Nitekim Kanun sistematiği çerçevesinde, MÖHUK md. 50 uyarınca belirlenen şartları taşıyan bir yabancı mahkeme kararı olması hâlinde Türk hâkimi, -karşılıklılık şartı hariç […]

Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizinde Aşkın (Aşırı) Yetki Kurallarına İlişkin Değerlendirme

I. Aşkın (Aşırı) Yetki Kuralları Nedir? 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun md. 54/1-b’de düzenlenen tenfiz şartı, kendi içerisinde ikili bir ayrıma tabi tutulmaktadır. Bu bağlamda öncelikle yabancı mahkemenin Türk mahkemelerinin münhasıran yetkili olduğu bir alanda karar vermemiş olması gerekmektedir. Ayrıca aynı bentte tenfiz (ve tanıma) için belirlenen bir diğer şart […]

Türk Hukukunda Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ile Tenfizi

I. Genel Olarak Milletlerarası özel hukuk ve usul hukuku konularında yaşanan gelişmeler neticesinde devletler, yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin kendi iç hukuklarında birtakım kurallar düzenlemeye yönelmiştir. Türk hukukunda[1] da yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin kurallar, 12.12.2007 tarih ve 26728 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve […]

Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki, Uygulanacak Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşmenin Tanıma ve Tenfize İlişkin Kuralları ile Türk Hukukunda Etkisi

1. Tanıma ve Tenfize İlişkin Sözleşme Hükümleri 1996 tarihli Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki, Uygulanacak Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşmenin[1] tanıma ve tenfize ilişkin kurallarında, yetkili yabancı makamların aldığı önlemlerin icrayı gerektiren önlemler ile icrayı gerektirmeyen önlemler olarak değerlendirildiği ifade edilmektedir[2]. Nitekim Sözleşmenin 23. maddesinin 1. fıkrası uyarınca genel […]

Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde Kamu Düzenine Aykırılık Teşkil Eden Durumlar

Kamu düzeni kavramının tanımı ile kapsamı zamana ve yere göre değiştiğinden, Türk hukukunda kamu düzenine açıkça aykırılık teşkil eden durumlar öğreti ve yargı kararlarıyla belirlenmiştir. Bu kapsamda yabancı mahkeme kararının hüküm fıkrasının Anayasanın veya hukuk sisteminin temel ilkelerine, Türk toplumunun ahlak yapısı ve âdetlerine aykırı olması; Anayasada yer alan temel hak ve özgürlükleri kısıtlayan veya […]

Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde Kamu Düzeni

Gerek iç hukukta gerek milletlerarası hukukta sıklıkla karşılaşılan bir kavram olan kamu düzeni, “Toplumun huzur ve sükununu sağlayan, devletin korunmasını amaçlayan, toplumun, her alandaki düzeninin temelini oluşturan, toplumdaki fertlerin birbirleri ile olan uyuşmazlık ve anlaşmazlıklarını düzenleyici kuralları öngören hüküm ve kuralların tamamı” olarak ifade edilmektedir[1]. Ayrıca söz konusu kavram, “belirli bir ülkede, belirli bir zamanda […]