Anonim şirketin nitelikleri ile yapısını simgeleyen ve pay sahibinin iradesinin hiçbir şekilde rol oynamadığı vazgeçilemez haklar, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu md. 447/1-a gereği, sınırlandırılamaz veya ortadan kaldırılamaz. Bu hükme aykırı alınan genel kurul kararları kesin hükümsüzdür. Anonim şirketin haklı sebeple feshi davası, emredici niteliği de göz önünde bulundurulduğunda, azınlık hakkı olduğundan ve azınlık için olmazsa olmaz sayılacağından vazgeçilemez haklardandır[1].
Fesih davası hakkı, vazgeçilemez bir hak olduğundan, bu hak çoğunluğun genel kurulda alacağı bir kararla bertaraf edilemez; azınlık dahi genel kurulda ya da esas sözleşme ile bu hakkından feragat edemez. Bir diğer söyleyişle, kanun koyucu azınlığın bu hakkını, herkese hatta azınlığın kendisine karşı bile korumaktadır. Ancak hakkın vazgeçilmez oluşu ile bu hakkın mutlaka kullanılması söylenemeyeceği gibi[2]; haktan feragat ile davadan feragat konusu da birbirine karıştırılmamalıdır[3]. Azınlık pay sahipleri, Kanunun kendisine tanıdığı fesih davası açma hakkından feragat edemez. Ancak azınlık, kendi lehine olan bu davayı açmaya zorlanamayacağı gibi, açmış olduğu davayı da takip edip sonlandırmaya zorlanamaz(6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu md. 24/2 ve 307).
Osman Can BAŞDEMİR
[1] Erdem, N.: Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş 2. Bası, İstanbul 2019, s. 204-205; Şahin, A.: Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi, İstanbul 2013, s. 314-315; İlbasmış Hızlısoy, Ö.: Anonim Şirketin Haklı Sebeple Feshi, Ankara 2016, s. 52. Pay sahiplerinin sahip olduğu dava haklarının vazgeçilemez haklar olarak nitelendirildiği görüş için bkz. Kırca, İ.: Anonim Şirketler Hukuku, C. II/2, Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, 2. Bası, Ankara 2017, s. 38.
[2] Erdem, s. 207.
[3] Feragate ilişkin ayrıntılı bilgi için bkz. Kuru, B. / Arslan, R. / Yılmaz, E.: Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 25. Baskı, Ankara 2014, s. 505-508; Kuru, B.: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 2. Baskı, Ankara 2018, s. 386-392; Arslan, R. / Yılmaz, E. / Taşpınar Ayvaz, S. / Hanağası, E. : Medenî Usul Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2018, s. 552-556.