Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde Savunma Hakkına Uygun Karar Verilmesi

I. Genel Olarak 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun md. 54’te, Türk mahkemeleri tarafından yabancı bir mahkeme kararı hakkında tenfiz kararı verilebilmesi için gerekli olan şartlar hüküm altına alınmıştır. Maddenin (ç) bendinde yer alan tenfiz şartlarından birisi de “O yer kanunları uyarınca, kendisine karşı tenfiz istenen kişinin hükmü veren mahkemeye usulüne […]

Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizinde Türk Mahkemelerinin Münhasır Yetkisine İlişkin Değerlendirme

Yetki, bir devletin sınırları içerisinde ortaya çıkan bir uyuşmazlığın hangi yerdeki görevli mahkemede görüleceği ile ilgili bir kavramdır[1]. Yetki kuralları, genel olarak bir davayla ilgili olan tarafların veya davanın konusunu oluşturan şeyin bulunduğu yere göre belirlenmektedir[2]. Yetki kavramı, milletlerarası yetki ve iç yetki olmak üzere iki boyutuyla ele alınmaktadır[3]. İç yetki, bir ülke sınırları dâhilinde […]

Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizinde Yetki Şartının Karşılaştırmalı Hukuk Yönünden Değerlendirilmesi

I. Hukuki ve Ticari Konularda Mahkemelerin Yetkisi ve Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında 1215/2012 sayılı AB Konsey Tüzüğü (Gözden Geçirilmiş Brüksel I Tüzüğü) İkinci Dünya Savaşından sonra özellikle kömür ve çelik üretimi için Avrupa ülkeleri arasında ortak pazar kurma önerisi doğrultusunda altı kurucu üye (Belçika, Batı Almanya, Fransa, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda) tarafından oluşturulan […]

Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizinde Münhasır Yetki ve Aşkın (Aşırı) Yetki Şartının İncelenmesi

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun md. 54’te düzenlenen tenfiz (ve tanıma) şartları açısından önem arz eden bir husus, bu şartların Türk mahkemelerince resen veya itiraz üzerine incelenmesine ilişkindir. Nitekim Kanun sistematiği çerçevesinde, MÖHUK md. 50 uyarınca belirlenen şartları taşıyan bir yabancı mahkeme kararı olması hâlinde Türk hâkimi, -karşılıklılık şartı hariç […]

Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizinde Aşkın (Aşırı) Yetki Kurallarına İlişkin Değerlendirme

I. Aşkın (Aşırı) Yetki Kuralları Nedir? 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun md. 54/1-b’de düzenlenen tenfiz şartı, kendi içerisinde ikili bir ayrıma tabi tutulmaktadır. Bu bağlamda öncelikle yabancı mahkemenin Türk mahkemelerinin münhasıran yetkili olduğu bir alanda karar vermemiş olması gerekmektedir. Ayrıca aynı bentte tenfiz (ve tanıma) için belirlenen bir diğer şart […]

Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizinde Türk Mahkemelerinin Münhasır Yetkili Olduğu Bazı Uyuşmazlıklar Yönünden Değerlendirme

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun md. 54/1-b uyarınca genel olarak Türk mahkemelerinin hangi uyuşmazlıklar yönünden münhasır yetkili sayıldığına ilişkin öğretide görüş birliği bulunmamaktadır. İç hukukta kamu düzeni esasına göre getirilen bir yetki kuralının, MÖHUK md. 54/1-b uyarınca münhasır yetki kuralı sayılması için, o kuralla uyuşmazlığın mutlaka Türk mahkemelerinde çözümlenmesinin amaçlanması […]

Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizinde Münhasır Yetki ve Aşkın (Aşırı) Yetki Şartı

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun md. 54’te, Türk mahkemeleri tarafından yabancı bir mahkeme kararı hakkında tenfiz kararı verilebilmesi için gerekli olan şartlar hüküm altına alınmıştır. Maddenin (b) bendinde yer alan tenfiz (ve tanıma) şartlarından birisi, “İlâmın, Türk mahkemelerinin münhasır yetkisine girmeyen bir konuda verilmiş olması veya davalının itiraz etmesi şartıyla […]

Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde Savunma Hakkına İlişkin Şartın Karşılaştırmalı Hukuk Yönünden Değerlendirilmesi

I. Hukuki ve Ticari Konularda Mahkemelerin Yetkisi ve Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında 1215/2012 sayılı AB Konsey Tüzüğü (Gözden Geçirilmiş Brüksel I Tüzüğü) İkinci Dünya Savaşından sonra özellikle kömür ve çelik üretimi için Avrupa ülkeleri arasında ortak pazar kurma önerisi doğrultusunda altı kurucu üye (Belçika, Batı Almanya, Fransa, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda) tarafından oluşturulan […]

Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde Savunma Hakkına İlişkin Şartın İncelenmesi

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun md. 54/ç’de yer alan tanıma ve tenfiz şartının incelenmesinde kanun koyucu, tanıma ve tenfizin diğer şartlarının incelenmesiyle ilgili esastan sapmıştır. Bu anlamda aleyhine tanıma veya tenfiz talebinde bulunulan kişi, savunma haklarına uygun şekilde karar verilmediğini ileri sürerek tanıma veya tenfiz talebine itiraz etmelidir. 2675 sayılı […]

Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde Kamu Düzeni ve Savunma Hakkı Arasındaki İlişki

Öğreti[1] ve yargı kararları, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunda tenfiz şartı olarak düzenlenen kamu düzenine aykırılık ile savunma hakkına uygun davranılması hususlarının kimi zaman birlikte ele alındığını göstermektedir. Bu nedenle MÖHUK’ta tenfiz şartları olarak düzenlenen kamu düzeni ile savunma hakkı arasındaki ilişkiye kısaca değinmekte fayda görülmektedir. MÖHUK md. 54/c’de yer […]

1 2 3